Fəlsəfəni Necə Öyrənməliyik?

Fəlsəfə öyrənmə üsulları

Bəlkə, siz də fəlsəfəyə başlamağa çəkinirsiniz. Adətən, insanlar necə başlayacağını bilmədikləri üçün qarışıqlıq olur. Bu yazımızda fəlsəfəyə hansı üsullardan istifadə edərək başlaya bilərsiniz, ondan danışacağıq.

Bu üsullar yeni başlayanlar üçün nisbətən asan görünən üsullardır. Bəlkə də, bir qədər araşdırma apardıqdan sonra öz fəlsəfə öyrənmə üsulunuzu yaradacaqsınız.

1. Marağın ardınca getmək ən sadə üsul hesab edilə bilər. Sizi maraqlandıran bir sualdan və ya mövzudan başlayaraq həmin sahəni öyrənirsiniz. Məsələn, süni zəkanın fəlsəfəsi sizi cəlb edirsə, zehin fəlsəfəsi və əxlaq fəlsəfəsi başlanğıc nöqtəniz ola bilər. Haradan başlamağınızdan asılı olmayaraq, maraq və suallar sizi fəlsəfənin digər qolları ilə kəsişmə nöqtələrinə gətirəcək. Əsas məqam marağınızı itirmədən öyrənməyə davam etməkdir.

2. Tematik yanaşma. Bu yanaşmada siz fəlsəfənin bir qolunu seçib həmin sahədəki sualları və mövzuları araşdırırsınız. Kifayət qədər məlumat əldə etdikdən sonra digər fəlsəfə qoluna keçərək öyrənməyə davam edirsiniz. Məsələn, əvvəlcə məntiq fəlsəfəsini və arqumentasiya üsullarını, sonra metafizikanı, daha sonra isə epistemologiyanı öyrənə bilərsiniz (mənim planım bu cürdür).

3. Xronoloji yanaşma. Bu üsul tarixi yanaşmadır, yəni siz ən qədim dövrdən bəri fəlsəfənin necə formalaşmasını, filosofların ortaya atdığı fikirləri tarixi ardıcıllıqla öyrənirsiniz.

• Qədim dövr: Sokrat, Platon (idealizm), Aristotel, stoisizm, epikürçülük və s.

• Orta əsrlər: Avqustin (xristian teologiyası), islam fəlsəfəsi və s.

• Modern dövr: Dekart (rasionalizm), D. Yum (Hume) (empirizm), Kant (transsendental idealizm), rasionalizm, empirizm və s.

• Çağdaş dövr: Sartr (ekzistensializm), Vitgenşteyn, Haydegger (fenomenologiya) və s.