Ataraksiya nədir?

Fəlsəfənin əsas suallarından biri də “Necə yaşamalıyıq?”dır. Bu suala dair mühüm anlayışlardan biri və əxlaq fəlsəfəsində önəmli mövqeyi olan “Ataraksiya”dır.

Ataraksiya anlayışı Qədim Yunanıstanda yaranmış və müxtəlif fəlsəfi cərəyanların əsas prinsiplərindən biri olmuşdur (əsasən, epikürçülük, stoisizm). Ataraksiya yunan dilində “ataraxia” (narahatlıq və qeyri-müəyyənlikdən azad olma) sözündən əmələ gəlmişdir. “Xoşbəxtliyə necə çata bilərəm?” deyə düşünən insanın dayanmalı olduğu məhz ilk limandır. Məsələn, Epikür fəlsəfənin məqsədinin xoşbəxt (eudaimonik), ataraksiya (narahatlıq və qorxudan azad olmaq) və aponiya (əziyyətin yoxluğu) ilə xarakterizə olunan sakit bir həyata çatmaq və başqalarına da buna nail olmaqda kömək etmək olduğunu irəli sürmüşdür. Ataraksiyaya çatmaq üçün Epikürün əsas prinsipləri arasında tanrıdan qorxmamaq, ölüm qorxusunu aradan qaldırmaq, sadə həzlərə yönəlmək və dözülməz ağrılardan uzaq durmaq yer alır. Ataraksiyaya görə, insan keçmişdə baş verənlərə görə özünü pis hiss etməməli, bacara bilmədiyi şeylər üçün üzülmək yerinə onları qəbul etməlidir.

Ülkər Qarayeva